Sürme yaşı tamamlandığı halde ağızda normal yerini alamamış kemik ve yumuşak doku içinde kısmen veya bütünüyle kalmış dişlere gömülü diş denir. Bu dişler cerrahi olarak alınmazlarsa kendiliğinden süremezler.

Günümüzde beslenme alışkanlıklarının değişimine bağlı olarak çene yapısı gittikçe küçülmekte ve ortalama bir insanın ağız yapısı 28 dişin düzgün sıralanmasına imkan vermektedir. Yer darlığından dolayı en çok gömülü kalan dişler alt ve üst üçüncü büyük azı dişleri (yirmi yaş dişleri), daha sonra ise kanin (köpek dişleri) ve alt küçük azı dişleridir.

20 Yaş Dişlerinin Çekilme Nedenleri

20 yaş dişleri eğer ağız içinde uygun açı ve pozisyonda sürmüşse, hasta tarafından temizlenebiliyorsa ve sağlıklı diş etiyle çevrelenmiş durumda ise çekilmesi gerekmemektedir.

Ne yazık ki genellikle 20 yaş dişleri genellikle ağızdaki yerini bu şekilde alamaz. 20 yaş dişlerinin ağızda ideal yerini alamaması halinde cerrahi olarak çekilmesi gerekir. 20 yaş dişleri kısmen veya tamamen etrafındaki yumuşak dokunun ya da kemiğin içinde gömük kalabilir, yan dönmüş şekilde komşu dişe dayanmış şekilde bulunabilir. Bu kötü pozisyon almış dişler pek çok problem oluşturabilir. Bunlar;

- Gömük kalan dişte ağrı ve iltihap oluşmasına neden olabilir. - Ortodontik sebepler: 20 yaş dişleri ortodontik tedavi tamamlandıktan sonra, ağız içine sürmeye çalışırken ideal diş dizisini veya ortodonti ile düzeltilmiş diş dizilerini ittirerek kendilerine yer açmaya çalışırlar ve çapraşıklığa sebep olabilir. Diş çürüklerinin meydana gelmesi: Yarı sürmüş 20 yaş dişleri, komşuluğunda yer alan diş ile aralarında gıda birikimine ve buna bağlı olarak diş çürüklerine neden olabilir. - Dişin üzerini örten yumuşak dokunun enfeksiyonu: Perikoronitis olarak da adlandırılan bu durum, yarı sürmüş dişlerde dişin görünen kısmını çevreleyen yumuşak dokuların enfeksiyonu olarak tanımlanabilir. - Kist ve tümörlerin meydana gelmesi: Gömülü diş tamamıyla kemiğin içerisinde kaldığında dişe ait kese de onunla birlikte kalmaktadır. Folikül adı verilen bu keseden kistik bir oluşum ya da tümör gelişebilir. - 20 yaş dişleri yer darlığından dolayı çıkması gerekenden farklı bir doğrultuda çıkabilir. Bu durumda çevre diş eti, yanak dokularını zedeleyebilir, yanak ısırmasına neden olabilir.

Gömülü 20 Yaş Dişi Operasyonları (Cerrahi Diş Çekimi)

20 yaş dişleri yumuşak doku ve kemiğin içinde pek çok pozisyonda gömülü kalabilir. Operasyon öncesi ağız röntgenleri çekilerek dişin pozisyonu tespit edilir. Operasyon sırasında ise çene cerrahları gerekli cerrahi manevralarla dişi bir kaç parçaya ayırarak çevreleyen yumuşak doku ve kemiğe minimum müdahale ederek dişi alırlar. Bu operasyon genellikle lokal anestezi altında gerçekleştirilir. Operasyonun sonunda diş eti bir kaç dikişle yaklaştırılır ve işlem noktalanır. Operasyon sonrası çene cerrahi dikkat edilmesi gereken bilgileri anlatarak reçete düzenler. Gömülü diş çekimlerini yapan diş hekiminin komplikasyonlarla mücadele edebilecek deneyimde olması gereklidir.

Genel bir kural olarak ağız içinden başka bir diş çekilmemiş ve çekim için herhangi bir engel yok ise tüm gömülü dişler cerrahi olarak alınmalıdır. 20 yaş dişlerinin, herhangi bir semptom vermeden önce çekilmesi, cerrahi sırasında ve sonrasında hastanın çok daha rahat olmasını sağlayacaktır. Yaş ilerledikçe cerrahi müdahale daha zor hale gelecektir. Bunun için diş hekimi asla sorun çıkarana kadar kalması gibi bir yönlendirme yapmamalıdır. Buna ek olarak müdahale edilmediğinde hastanın yaşı da ilerleyeceğinden sistemik durum da daha komplike bir hal alabilir. Bu nedenle koruyucu diş hekimliği açısından gömülü dişler sorun çıkarmadan ve komşu dokulara da zarar vermeden alınmalıdır.

Kısmen gömülü kalmış 20 yaş dişlerinin etrafında bakteriler kümelenebilir ve dolayısıyla enfeksiyon gelişebilir. 20 yaş dişlerinin etrafındaki yumuşak doku ve kemikte gelişen enfeksiyona perikoronitis ismi verilir. Perikoronitis şişlik, bölgesel ağrı, yemek yemede ve dişleri tamamen kapatmada acı ve ağız kokusu yapma ile kendini gösterir. Perikoronit geliştiğinde kullanılan antibiyotikler hastalığı bir süre için baskılasa da ilgili 20 yaş dişinin alınmaması durumunda perikoronit tekrar tekrar oluşur.

Gömük üst 20 yaş dişi ağrısı kulak ağrısı ile karıştırılabilinir. Gömük alt 20 yas dişi ağrısı ise boğaz ağrısı ile karıştırılabilir. Ayrıca 20 yaş dişindeki iltihap çevre dokularda şişlik, kızarıklık, yutkunma zorluğu ve çene açılmasını kısıtlama gibi belirtiler görülebilir.